تروما یا آسیب های دندانی یکی از مشکلات رایج در دندانپزشکی است که ممکن است بر اثر عوامل مختلفی مانند ضربه، تصادف، افتادن یا حتی گاز گرفتن اجسام سخت رخ دهد. این آسیب ها می توانند از ترک های جزئی در مینای دندان گرفته تا شکستگی های شدید، در رفتگی یا حتی از دست دادن کامل دندان متفاوت باشند. تشخیص و درمان به موقع تروما دندان اهمیت زیادی دارد؛ زیرا عدم رسیدگی می تواند به عوارض جدی مانند عفونت، تحلیل استخوان فک و مشکلات عملکردی دهان و دندان منجر شود. در کلینیک دندانپزشکی صدف، متخصصان با استفاده از روش های پیشرفته به درمان انواع آسیب های دندانی پرداخته و بهترین راهکارهای درمانی را ارائه می دهند.
علل ایجاد تروما دندان
تروماهای دندانی ممکن است در اثر عوامل مختلفی ایجاد شوند، از جمله:
- تصادفات رانندگی: برخورد شدید صورت با فرمان یا داشبورد ماشین می تواند باعث آسیب های جدی به دندان ها شود.
- ورزش های پربرخورد: ورزش هایی مانند فوتبال، بسکتبال، بوکس و هنرهای رزمی، به دلیل احتمال ضربه مستقیم به صورت، یکی از دلایل شایع تروما دندانی هستند.
- افتادن و زمین خوردن: به خصوص در کودکان و سالمندان، افتادن می تواند منجر به آسیب های دندانی شود.
- گاز گرفتن اجسام سخت: جویدن ناخن، باز کردن بطری با دندان یا گاز گرفتن یخ و مداد می تواند به شکستگی یا ترک خوردگی دندان منجر شود.
- حوادث شغلی: در برخی مشاغل که با ابزارهای سنگین یا کارهای فیزیکی همراه است، خطر تروماهای دندانی بیشتر است.
انواع تروما دندانی
تروماهای دندانی می توانند به انواع مختلفی تقسیم شوند که هر کدام نیاز به روش درمانی خاص خود دارند.
۱. ترک خوردگی و شکستگی دندان
ترک های کوچک ممکن است بدون درد باشند، اما ترک های عمیق یا شکستگی های گسترده می توانند باعث درد و حساسیت شدید شوند. در این موارد، بسته به میزان آسیب، درمان هایی مانند پرکردن، روکش یا حتی درمان ریشه مورد نیاز خواهد بود.
۲. لق شدن یا دررفتگی دندان
گاهی اوقات دندان ممکن است در اثر ضربه، بدون اینکه از جای خود خارج شود، لق شود. در موارد شدیدتر، دندان ممکن است از حفره خود خارج شده و نیاز به جاگذاری مجدد داشته باشد. درمان سریع در چنین شرایطی اهمیت بالایی دارد.
۳. شکستگی ریشه دندان
در برخی مواقع، شکستگی دندان فقط در قسمت تاجی آن دیده نمی شود و ریشه دچار آسیب می شود. این نوع تروماها معمولاً در عکسبرداری های رادیولوژی تشخیص داده می شوند و ممکن است نیاز به درمان ریشه یا حتی کشیدن دندان داشته باشند.
۴. از دست دادن کامل دندان (Avulsion)
در موارد شدید، دندان ممکن است به طور کامل از حفره خود خارج شود. در چنین شرایطی، دندان باید سریعاً درون شیر یا بزاق دهان نگهداری شده و بیمار فوراً به دندانپزشک مراجعه کند. در بسیاری از موارد، اگر دندان ظرف یک ساعت دوباره در محل خود قرار داده شود، امکان حفظ آن وجود دارد.
علائم و نشانه های تروما دندان
علائم آسیب دندانی بسته به شدت ضربه می توانند متفاوت باشند، اما برخی از رایج ترین آن ها شامل موارد زیر است:
- درد و حساسیت شدید به سرما و گرما
- تغییر رنگ دندان (تیره شدن)
- خونریزی از لثه اطراف دندان آسیب دیده
- مشکل در جویدن و گاز گرفتن
- تورم و التهاب در ناحیه آسیب دیده
- احساس لق شدگی یا حرکت غیرطبیعی دندان
درمان تروما دندانی
درمان تروماهای دندانی به نوع و شدت آسیب بستگی دارد و ممکن است شامل روش های مختلفی باشد.
۱. درمان ترک و شکستگی دندان: در موارد ترک های سطحی، دندانپزشک می تواند با استفاده از مواد کامپوزیتی دندان را ترمیم کند. در مواردی که بخش بزرگی از دندان شکسته باشد، روکش می تواند دندان را تقویت کند. اگر شکستگی به پالپ (عصب) دندان رسیده باشد، درمان ریشه و پرکردن کانال دندان ضروری است.
۲. درمان لق شدن و دررفتگی دندان: دندانپزشک می تواند با استفاده از سیم های مخصوص، دندان لق شده را به دندان های کناری متصل کند تا بهبود یابد. در مواردی که عصب دندان آسیب دیده باشد، درمان ریشه ممکن است مورد نیاز باشد.
۳. درمان از دست دادن دندان: اگر دندان خارج شده سریعاً در جای خود قرار گیرد، امکان اتصال مجدد وجود دارد. در صورتی که امکان حفظ دندان وجود نداشته باشد، ایمپلنت یکی از بهترین گزینه ها برای جایگزینی دندان از دست رفته است. بریج یکی دیگر از روش های جایگزینی دندان های از دست رفته است که دندان مصنوعی را به دندان های مجاور متصل می کند.
پیشگیری از تروما دندان
با رعایت برخی اقدامات می توان احتمال بروز تروماهای دندانی را کاهش داد:
- استفاده از محافظ دهان هنگام انجام ورزش های پربرخورد
- پرهیز از جویدن اجسام سخت مانند یخ، مداد و ناخن
- استفاده از کمربند ایمنی هنگام رانندگی
- رعایت بهداشت دهان و دندان برای جلوگیری از پوسیدگی و ضعف دندان ها
- آموزش مراقبت های دندانی به کودکان برای جلوگیری از حوادث مرتبط با افتادن
مراجعه به پزشک
تروما دندان یکی از مشکلات رایج است که می تواند به دلایل مختلفی مانند ضربه، تصادف یا گاز گرفتن اجسام سخت رخ دهد. بسته به شدت آسیب، درمان های مختلفی از جمله پر کردن، درمان ریشه، روکش یا ایمپلنت ممکن است مورد نیاز باشد. در صورت بروز هرگونه تروما دندانی، مراجعه سریع به دندانپزشک ضروری است. عدم درمان به موقع می تواند باعث مشکلات جدی تری مانند عفونت، تحلیل استخوان فک و از دست دادن دائمی دندان شود. در کلینیک دندانپزشکی صدف، متخصصان مجرب با بهره گیری از جدیدترین تجهیزات، انواع آسیب های دندانی را ارزیابی و بهترین روش های درمانی را ارائه می دهند. اگر دچار آسیب دندانی شدید، هر چه سریع تر به کلینیک دندانپزشکی صدف مراجعه کنید تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.
